تویوتا ون هایس یک ون تجاری سبک است که توسط کارخانه اتومبیل‌سازی ژاپنی تویوتا تولید می‌شود. اولین نسخه از این ون دوست‌داشتنی در سال 1967 به بازار عرضه شد. بعد از استقبال اولیه تویوتا فروش ون هایس را در بدنه‌ها و توانایی‌های فنی مختلف که شامل مینی ون، مینی‌بوس، ون آمبولانس، پیک آپ و تاکسی ادامه داد. علاوه بر این تویوتا از ون هایس خود در ژاپن به‌صورت اختصاصی در شرکت‌ها و کارخانه‌های خود برای جابه‌جایی نیروهای کار و بار استفاده می‌کند. خرید و فروش تویوتا ون هایس در تمام 50 سال گذشته بازار قابل توجهی به‌خصوص در کشورهای اروپایی داشته است و حدود 200 هزار دستگاه از آن در سال به فروش می‌رسد. به‌طورکلی از زمان آغاز فروش تویوتا ون هایس تا به امروز بیش از 6 میلیون دستگاه از این ون کاربردی در سراسر جهان به فروش رسیده است.
به‌این‌ترتیب در اینجا با یکی از قابل‌احترام‌ترین محصولات تویوتا در طول تاریخ روبه‌رو هستیم. خودرویی که به علت کارایی بالا مدت‌ها است که در بازارهای جهانی حضور دارد اما هیچ‌گاه در صدر اخبار قرار نمی‌گیرد. در طول این مدت تویوتا ون هایس بدون هیچ مشکلی و در یک روند ثابت مشغول به خدمت‌رسانی عمومی و شخصی بوده است. به همین دلیل قصد داریم کمی با تاریخچه یکی از کاربردی‌ترین ون‌های جهان بیشتر آشنا شویم.
1967؛ معرفی اولین نسل از ون هایس
اولین نسل ون هایس در سه بدنه مختلف به بازار عرضه شد. معروف‌ترین ون هایس آن زمان مدل کمپر آن بود که در رقابت با نیسان هومی که دو سال پیش از آن تاریخ به بازار عرض شده بود توانست جایگاه خوبی به دست آورد. تویوتا برای ون هایس از موتورهای 1.3 تا 1.8 لیتری استفاده می‌کرد که به جعبه‌دنده 4 سرعته دستی مجهز بودند. مهم‌ترین امکانات خودرو شامل بخاری می‌شد که در آن زمان یک آپشن لوکس محسوب می‌شد. اولین ون هایس به‌گونه‌ای تولید شده بود که بتواند حداقل 8 سرنشین را حمل کند. به‌این‌ترتیب در آن زمان خرید تویوتا ون هایس به علت امکانات مناسب، ظرفیت حمل بار و مسافر خوب و عملکرد فنی راضی‌کننده به یک انتخاب خوب در بین ون‌ها تبدیل‌شده بود. تولید این نسل تا سال 1977 و برای 10 سال ادامه داشت.
1977-1982؛ نسل دوم، بزرگ‌تر و قوی‌تر
در سال 1977 نسل جدیدی از هایس با بدنه طویل‌تر به بازار عرضه شد. همچنین برای اولی بار از موتور 2.0 لیتری بنزینی و 2.2 لیتری دیزل برای این خودرو استفاده شد. علاوه بر بدنه‌های 2 در پیک آپ، 3 در و 4 در ون در این نسل شاهد کامیون‌های کوچک هایس هم بودیم. این خودروهای دیفرانسیل عقب، جلو و یا جفت دیفرانسیل بودند. با افزایش ابعاد و طویل‌تر شدن بدنه ون‌های جدید توانایی حمل 15 مسافر را نیز به دست آورده بودند. خرید و فروش ون هایس نسل دوم کارکرده همچنان در بعضی از نقاط جهان ادامه دارد.
1982-1989؛ فروش 5 سری مختلف در یک نسل
هم‌زمان با پایان تولید ون هایس تویوتا در سال 1982، نسل سوم با ظاهری تغییر کرده جایگزین آن شد. در این نسل 5 سری H50، H60، H70، H80 و H90 به بازار عرضه شدند و محبوبیت جهانی را برای ون هایس تویوتا در سراسر جهان به دست آوردند. قیمت ون هایس تویوتا نسبت به فولکس‌واگن ترانسپورتر کمتر بود و در اروپا توانست سهم بیشتری از بازار را به دست آورد. همچنین در کشورهای آسیایی و آفریقایی به دلیل پوشش سلایق گسترده با 5 سری مختلف فروش ون هایس تویوتا از سایر رقبا پیشی گرفته بود. برای اولین بار در این نسل سیستم تهویه متبوع به یکی از امکانات استاندارد ون هایس در بعضی از سری‌ها تبدیل‌شده بود.
1989-2004؛ 15 سال سلطنت نسل چهارم
از سال 1989 نسل 4 با اتاق‌های جدید گرند کابین به بازار عرضه شد. در این نسل شاهد عرضه تویوتا کاموتر، رجیوس آیس و های کلاس بودیم. ون هایس تویوتا در این سال‌ها در بدنه‌های سایز کوچک، متوسط و بزرگ به بازار عرضه می‌شد و تقریباً در هر نقطه از جهان طرفداران خاص خودرو را داشت. با افزایش فروش ون هایس در چین کارخانه‌های بزرگ خودروسازی چینی برای همکاری با تویوتا در ساخت این ون صف کشیدند. شرکت‌های بزرگی مثل گریت وال، فوتون، فاو و چندین شرکت چینی به مونتاژ تویوتا ون هایس در خاک چین روی آوردند. علاوه بر چین در فیلیپین و کره نیز تولید این خودروها آغاز شده بود. به همین دلیل رنج گسترده‌ای از موتورها و بدنه‌های مختلف در این دوران تولید می‌شدند.
2004 تا به امروز، پخته‌تر و کاربردی‌تر از همیشه
بعد از نسل چهارم ون هایس به یک خودرو جهانی پرطرفدار تبدیل‌شده بود. برای اولین بار در نسل 5 به دلیل استقبال گسترده از این خودرو در اروپا و آفریقا، خط مونتاژ ون هایس در کشور آفریقای جنوبی و پرتغال نیز آغاز به کار کرد. این نسل وارد ایران نیز شد و مدل چینی آن در خط تولید پارس‌خودرو با نام پارس‌خودرو هایس به تولید رسید. ایران‌خودرو نیز با نام آرین اقدام به مونتاژ آن در ایران کرد. به‌این‌ترتیب اگر قصد خرید ون هایس جدید را داشته باشید این ون کاربردی در ایران نیز قابل دسترسی است. هرچند نه ایران‌خودرو و نه پارس‌خودرو نتوانستند آن‌طور که باید و شاید بازار مناسبی برای خود در ایران دست‌وپا کنند.
منبع : ویرلن
